วันนี้จะพาขับรถออกจากกรุงเทพฯมาสักหน่อย มากันที่ “ศูนย์การเรียนรู้โฮมสเตย์ไทรน้อย” อำเภอบางบาล จังหวัดอยุธยา กันค่ะ ที่นี่เป็นหมู่บ้านท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ ที่มีกิจกรรมให้ร่วมสนุกกันทั้งวัน พร้อมทั้งมี โฮมสเตย์ไว้รับรองนักท่องเที่ยวที่เน้นความส่วนตัว ให้ผู้เข้าพักได้รับความผ่อนคลาย สัมผัสบรรยากาศร่มรื่นและอบอุ่นอีกด้วยค่ะ
หนีความวุ่นวายในเมือง มาผ่อนคลายสบายอารมณ์กับโฮมสเตย์บรรยากาศดี ๆ ริมแม่น้ำ พร้อมกาแฟร้อน ๆ สักแก้ว กับที่นี่ “สี่แยกหัวตะเข้คาเฟ่แอนด์เกตส์เฮาส์” เขตลาดกระบังค่ะ
พามาที่สี่แยกลำผักชี เขตหนองจอก กันค่ะ ที่นี่มี “ร้านก๋วยเตี๋ยวเป็ด” รสเด็ดให้ชิมกัน แต่ไม่ได้มีแต่ก๋วยเตี๋ยวเป็ดที่เด็ดเท่านั้น “ข้าวกะเพราเป็ด” ก็เด็ดไม่แพ้กันค่ะ
วันนี้พามาชิมอีกหนึ่งร้านสตรีทฟู๊ดที่เขตบางขุนเทียน กรุงเทพมหานคร กับ “ร้านลูกชิ้นปลาเยาวราช-ถนนเทียนทะเล” ที่ต้องบอกเลยว่า แค่เข้ามาในร้านก็ได้กลิ่นหอมเย้ายั่วชวนน้ำลายสอกันเลยทีเดียวค่ะ โดยเมนูเด็ดของทางร้านที่มาแล้วต้องสั่ง คือ “เกี๊ยวปลาต้มยำ” และ “เย็นตาโฟสูตรไม่ปรุง” นอกจากนี้ยังมีลูกชิ้นกุ้ง เกี๊ยว และลูกปลากลมสูตรโบราณที่สืบทอดกันมาจากรุ่นต่อรุ่นอีกด้วยค่ะ
ขับรถจากกรุงเทพมาไกลอีกนิดหน่อย แวะชิมร้านอาหารสตรีทฟู๊ดสไตล์โฮมเมดกับ “ร้าน The Flask Café by Air Orchids” ที่อำเภอบางเลน จังหวัดนครปฐมค่ะ
วันนี้จะพาทุกคนมาทานสเต็กที่ร้าน “8903 Steak & Food Truck” เป็นร้านที่เปิดมาแล้วกว่า 17ปี เริ่มต้นจากการเปิดร้านในปั้มน้ำมัน แล้วขยับขยายมาเป็น Food Truck และจบด้วยเปิดเป็นร้านแบบปัจจุบันค่ะ ด้วยความช่วยเหลือจากโครงการ GSB Street Food เปลี่ยนชีวิต จากธนาคารออมสินที่เข้ามาสอนในเรื่องการจัดการ และพาออกงานอีเว้นท์ จนทำให้ “8903 Steak & Food Truck” เป็นที่รู้จักมากขึ้นค่ะ
ใครที่กำลังมองหาร้านปาท่องโก๋รสชาติอร่อย กรอบนอกนุ่มใน เคี้ยวเพลินต้องที่นี่ “นายกอล์ฟ ปาท่องโก๋” ร้านตั้งอยู่บนถนนบรรทัดทอง ตรงข้ามซอยจุฬาลงกรณ์ 12 จังหวัดกรุงเทพมหานคร ปาท่องโก๋ทอดใหม่ ๆ กลิ่นหอม ๆ มีทั้งแบบกลมและแบบเกลียว ช่วยเพิ่มอรรถรสในการกินให้อร่อยยิ่งขึ้น
ลองใช้ชีวิตเป็นคนริมคลองสักหนึ่งวันที่ “บ้านสวนโบนัส โฮมสเตย์ เขตภาษีเจริญ จังหวัดกรุงเทพมหานคร” กันค่ะ ที่นี่นอกจากจะมีโฮมสเตย์ให้เข้าพักแล้วยังมีสถานที่ให้เดินเที่ยว ชม ชิม ช้อป ถึง 15 สถานีอีกด้วย
หาความสงบร่มรื่นได้ง่าย ๆ ใกล้กรุงเทพฯ ที่ “ชุมชนวิถีไทยบ้านสวนบัวและโฮมสเตย์ จังหวัดนนทบุรี” เป็นหนึ่งในโครงการโฮมสเตย์ไทยน่าอยู่จากธนาคารออมสิน ซึ่งต้องบอกเลยว่าบรรยากาศภายในบ้านสวนบัวและโฮมสเตย์น่ารักมาก ๆ เพราะห้องทุกห้องจะหันเข้าหาบึงบัว ทำให้ได้เห็นวิวบึงบัวธรรมชาติสวยงาม และอีกหนึ่งความน่าสนใจของที่นี่คือ เสน่ห์วิถีชุมชน
สำหรับใครที่อยากหนีความวุ่นวาย ปล่อยวางเรื่องเครียด ๆ มาพักผ่อนหย่อนใจกันที่นี่ “บ้านสุขไพบูลย์โฮมสเตย์ บ้านปลายบาง จังหวัดนนทบุรี” โฮมสเตย์ทรงเรือนไทยที่สร้างโดยวิธีแบบโบราณ ไม่ใช้ตะปูตอกแต่ใช้การสลักไม้ของช่างสมัยโบราณ รวมถึงการออกแบบแบบวิถีไทย มีช่องหน้าต่างทำให้ลมโกรกเย็นสบายตลอดเวลา
งานศิลป์ไทยที่งดงาม นับวันจะยิ่งเลือนหายไปตามกาลเวลาและยุคสมัยที่เปลี่ยนแปลง แต่ที่ “วัดปรมัยยิกาวาส” เกาะเกร็ด จังหวัดนนทบุรี ยังคงมีการสืบทอดงานศิลป์ไทยมายาวนานกว่า 100 ปี โดยได้ “คุณลุงเส – พลโท ชาติวัฒน์ งามนิยม” ผู้ที่มีแรงศรัทธา มีใจ และมีจิตอาสาที่ช่วยอนุรักษ์และทะนุบำรุงงานศิลป์ให้ยังคงมีความสวยงามจนถึงปัจจุบันนี้
ปัจจุบันถ้าให้พูดถึง “เครื่องปั้นดินเผา” คงจะนึกออกไม่กี่ที่ที่ยังคงอนุรักษ์การทำเครื่องปั้นดินเผาอยู่นะคะ วันนี้มากันที่เกาะเกร็ด จังหวัดนนทบุรี พูดคุยกับ “คุณพี่สุรัตน์ บัวเจริญ” ผู้สืบทอดภูมิปัญญาเครื่องปั้นดินเผารวมถึงลวดลายวิจิตรงดงามนี้ด้วย ซึ่งนับวันจะยิ่งหาคนทำได้ยากขึ้นทุกที แต่คุณพี่สุรัตน์ก็ยังคงสืบสานภูมิปัญญานี้ไว้ และประยุกต์ปรับปรุงให้เครื่องปั้นดินเผายังคงอยู่ให้เห็นได้ในปัจจุบัน
วัฒนธรรมที่เก่าแก่ไม่แพ้วัฒนธรรมไทยเลย ก็คือ วัฒนธรรมของชาวมอญ ที่ปัจจุบันยังคงอนุรักษ์และสืบทอดกันมาอย่างยาวนาน เช่นเดียวกันกับ “ชุมชนชาวมอญ อำเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี” ที่ปัจจุบันยังสืบทอดวัฒนธรรมของชาวมอญ โดยมี “พี่หม่อน – คุณทรรศนพร ใจชอบ” ผู้สืบทอดภูมิปัญญาการทำผ้าสไบมอญ ที่ยังคงอนุรักษ์และสืบสานความงดงามของผ้าสไบมอญ ซึ่งเป็นเอกลักษร์ที่โดดเด่นและสามารถบ่งบอกถึงรากเหง้าของชาวมอญได้เป็นอย่างดี
ขนมไทย จากภูมิปัญญาของคนรุ่นหลัง ที่จุดประกายความคิดสร้างสรรค์ให้คนรุ่นถัดไปได้เห็นและนำมาเป็นแรงส่งสเริมให้ประสบความสำเร็จได้ เช่นเดียวกับ “พี่นิต – นิตยา แจ้งสว่าง” ผู้สืบทอดภูมิปัญญาขนมไทย ที่สืบทอดมาตั้งแต่รุ่นคุณย่า ด้วยเรื่องราวและความทรงจำในวัยเด็กที่คลุกคลีกับขนมไทยของพี่นิต เปรียบเสมือนเป็นแรงขับเคลื่อนหนึ่ง ที่จะสร้างภูมิปัญญาไทยในอดีตให้เป็นที่ยอมรับในปัจจุบัน
“งอบใบลาน” อยู่คู่เกษตรกรไทยมาช้านาน ใช้ในการกันแดดกันฝนได้เป็นอย่างดี แต่ด้วยยุคสมัยที่เปลี่ยนแปลง การทำเกษตรลดน้อยลง งอบใบลานจึงค่อย ๆ เลือนหายไปตามกาลเวลา แต่ด้วยความสร้างสรรค์และความรักของ “คุณธาราวุฒิ จุลวงศ์” ผู้สืบทอดภูมิปัญญางอบไทยใบลานมานานกว่า 100 ปี ได้ใส่ความคิดสร้างสรรค์เพื่อเพิ่มมูลค่าให้กับงอบใบลานให้มีปะโยชน์ที่หลากหลายมากขึ้น และจากการทุ่มเทความรู้ความสามารถส่งผลให้ “งอบไทยใบลาน” ได้รับการการันตีด้วยรางวัล OTOP ระดับ 5 ดาว อีกด้วย
เมื่อมาถึงอยุธยา แน่นอนว่า สิ่งที่จะพลาดไม่ได้เลยคือ การตามหาโรตีสายไหมเจ้าดัง วันนี้เราอยู่กับ “คุณพี่นุสรา มีทะนาน” ผู้สืบทอดภูมิปัญญาโรตีสายไหม จากร้าน “โรตีสายไหม อาบีดีน-ประนอม แสงอรุณ” นอกจากจะเป็นธุรกิจที่สร้างรายได้ภายในครอบครัวแล้ว ยังสามารถแผ่วงกว้างสู่คนรอบข้างที่สามารถสร้างอาชีพสร้างรายได้อีกด้วย
วันนี้เรายังอยู่ที่จังหวัดสระบุรีเช่นเดิม แต่ที่ไม่เหมือนเดิมคือ เราได้ “คุณพี่น้อง นารีรัช อุทัยแสงสกุล” ผู้ก่อตั้งตลาดหัวปลี ที่จะพาเราทัวร์ตลาดหัวปลีกันค่ะ โดยจุดเด่นของที่นี่คือ ผลิตภัณฑ์ที่มาจากเมล็ดดอกทานตะวันที่นำมาแปรรูปเป็นคุกกี้เมล็ดดอกทานตะวัน รสชาติอร่อย กลิ่นหอมน่าทาน ใครที่ไปเที่ยวจังหวัดสระบุรี อย่าลืมแวะชิมคุกกี้ที่ตลาดหัวปลีกันด้วย
น้ำนมวัวเราดื่มกันมาตั้งแต่เด็ก ๆ นี้ ทราบไหมคะว่า กว่าจะได้น้ำนมที่มีรสชาติอร่อยและได้คุณประโยชน์ที่ดีต่อร่างกายแล้วนั้น ต้องเกิดจากการทุ่มเทและมุ่งมั่นตั้งใจของคนเลี้ยงมาก ๆ เลยค่ะ เช่นเดียวกันกับ “คุณพี่สมาน ดวงอานนท์” เจ้าของ “มานพฟาร์ม” ตั้งอยู่ที่อำเภอมวกเหล็ก จังหวัดสระบุรี ที่ทุ่มเททั้งแรงกายแรงใจในการผลิตน้ำนมวัวที่มีคุณภาพให้คนไทยได้ดื่มกัน
พูดถึงกะหรี่ปั๊บชื่อดัง ต้องที่นี่เลยค่ะ “กะหรี่ปั๊บ จังหวัดสระบุรี” วันนี้พามากันที่ร้านกุสุมา มวกเหล็ก โดยมี “คุณเพ็ญพิชชา ดิบแดง” เป็นผู้ดูแล และสืบทอดภูมิปัญญาการทำกะหรี่ปั๊บ อีกทั้งยังเป็นการช่วยสร้างรายได้ให้กับชุมชน นอกจากมอบความอร่อยให้คนไทยแล้วยังมอบอาชีพให้กับชุมชนอีกด้วย
ร่วมด้วยช่วยกันอนุรักษ์ธรรมชาติให้สวยงามเหมือนเดิมกันค่ะ เหมือนกับ “คุณมนู อรัญพันธ์” ผู้ก่อตั้งธนาคารปูม้าขึ้นมา ซึ่งเล็งเห็นถึงความสำคัญของการอนุรักษ์พันธุ์ปูไว้ อีกทั้งยังช่วยให้ระบบนิเวศกลับมาเหมือนเดิม ส่งผลให้สิ่งแวดล้อมและธรรมชาติยังคงสวยงามอยู่เสมอ
ถ้าจะหาทานขนมหม้อแกงสูตรโบราณดั้งเดิม จะเป็นที่ไหนไม่ได้เลยนอกจาก “ขนมหม้อแกงโบราณ จังหวัดเพชรบุรี” ที่นี่คือเรือนบุหลงทองคำแหล่งเรียนรู้ภูมิปัญญาการทำขนมหม้อแกงโบราณ โดย “คุณลุงประภาส อินทนู” เป็นผู้ดูแลและสืบทอดภูมิปัญญาขนมหม้อแกงโบราณนี้ไว้ให้ขนมหม้อแกงโบราณได้อยู่คู่คนไทยไปอีกนาน
ภูมิปัญญาที่มีอยู่ผนวกกับจินตนาการ สามารถสังสรรค์ผลงานที่มีคุณค่า สวยงาม และเป็นประโยชน์ กับ “โมบายเปลือกหอย” ของดีเมืองชะอำ จังหวัดเพชรบุรี ซึ่งได้ “คุณวารุณี สงวนวงพงศ์” ผู้สืบทอดภูมิปัญญาโมบายเปลือกหอยนี้ไว้ และยังเป็นช่องทางสร้างรายได้ให้กับชาวชุมชนเจ้าพ่อเขาใหญ่ได้อีกด้วย
“ส้มโอหวาน ข้าวสารขาว ลูกสาวงาม ข้าวหลามหวานมัน สนามจันทร์งามล้น พุทธมณฑลคู่ธานี พระปฐมเจดีย์เสียดฟ้า สวยงามตาแม่น้ำท่าจีน” วันนี้พามาพบกับ 1 ของดีของจังหวัดนครปฐม คือ “ส้มโอนครชัยศรี” โดยมี “คุณประวิทย์ บุญมี” เป็นผู้ก่อตั้งวิสาหกิจชุมชนส้มโอนครชัยศรี เป็นอีกหนึ่งภูมิปัญญาไทยที่ควรค่าแก่การรักษา
มาร่วมสืบสานวัฒนธรรมที่สืบทอดกันมาอย่างยาวนานกว่าร้อยปีของที่นี่ “หมู่บ้านไทยทรงดำ” ที่จังหวัดนครปฐม โดยได้ “คุณทนงชัย ลักษณ์สง่า” คนรุ่นใหม่ที่เล็งเห็นถึงความสำคัญของวัฒนธรรม ความเชื่อของชาวไทยโซ่งและต้องการสืบทอดภูมิปัญญาไทยทรงดำให้ดำรงไว้ต่อไป
พบกับ “ครูนี พัชนี เลี้ยงสอน” คุณครูผู้ที่ยังคงอนุรักษ์และสืบสานการทำหัวโขนมาอย่างต่อเนื่อง และพร้อมที่จะส่งต่อภูมิปัญญาให้กับคนรุ่นหลังได้สัมผัสกับศิลปะความงดงามของหัวโขนต่อไป
มาฟังประวัติความเป็นมาของ “น้ำอบนางลอย” น้ำอบที่อยู่คู่กับคนไทยมามากว่าร้อยปี จากทายาทรุ่นที่ 4 อย่าง “คุณน๊อต ดิษฐพงศ์ ธ.เชียงทอง” บอกเล่าถึงความภาคภูมิใจของตำนานน้ำอบไทยและจะอนุรักษ์ไว้ให้อยู่คู่คนไทยไปอีกนานแสนนาน