เนื่องในปี 2550 เป็นปีมหามงคลที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงเจริญพระชนมายุครบ 80 พรรษา ธนาคารออมสินจึงขอร่วมเทิดพระเกียรติพระองค์ ด้วยการจัดกิจกรรมเพื่อส่งเสริมหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงให้เป็นที่รู้จักและเข้าใจ ตลอดจนมีการนำไปประยุกต์ใช้อย่างแพร่หลายในสังคมไทย ดังพระราชประสงค์ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ผู้ทรงพระราชทานแนวคิดนี้แก่พสกนิกรชาวไทยในทุกหมู่เหล่า อีกทั้งยังถือเป็นการร่วมเผยแพร่พระอัจริยภาพของพระองค์ท่านด้วย 
          และทุกวันนี้ แม้สังคมไทยจะรู้จักหลักเศรษฐกิจพอเพียงกันมากขึ้น แต่คนส่วนใหญ่ยังเข้าใจกันไม่ถ่องแท้ นึกถึงเฉพาะเรื่องการประหยัด อดออม ดำเนินชีวิตด้วยความเรียบง่าย ทั้งที่จริงแล้ว การมีคุณธรรมก็เป็นอีกเงื่อนไขหนึ่งของหลักเศรษฐกิจพอเพียงเช่นกัน เพราะเป็นพื้นฐานที่ทำให้เรารู้จักคำว่า “พอ” ไม่โลภมากอยากได้ และรู้จักการเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ ความมีน้ำใจ และให้อภัยต่อกัน ซึ่งจะทำให้สังคมน่าอยู่และมีความสงบสุข คุณธรรมจึงเป็นเรื่องที่สำคัญมาก และจำเป็นต้องมีอยู่ในตัวมนุษย์ทุกคน ที่สำคัญคือ การส่งเสริมคุณธรรมนั้นจะได้ผลมากกว่า หากเริ่มปลูกฝังกันตั้งแต่ยังเป็นเด็ก 
          ขณะเดียวกัน ยังมีเด็กไทยอีกจำนวนไม่น้อยที่ขาดแคลนโอกาสทางการศึกษา เพราะฐานะทางบ้านยากจน อีกทั้งยังมีผลการเรียนอยู่ในระดับปานกลาง จึงมักไม่ได้รับการพิจารณาให้ทุนการศึกษา เนื่องจากทุนส่วนใหญ่จะมอบให้กับผู้เรียนดีแต่ขาดแคลนทุนทรัพย์ ทั้งที่เป็นเด็กใฝ่ดี มีความซื่อสัตย์ กตัญญู รู้จักเสียสละเพื่อผู้อื่น รวมทั้งยึดหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงในการดำเนินชีวิต ซึ่งเด็กกลุ่มนี้สมควรที่จะได้รับการสนับสนุนให้ศึกษาต่อไป เพื่อเป็นทั้งกำลังใจแก่คนทำความดี และเป็นเพิ่มโอกาสทางการศึกษาไปในตัว 
          นอกจากนั้น ยังเป็นการส่งเสริมให้โรงเรียนต่างๆ เห็นถึงความสำคัญของการปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม และหลักเศรษฐกิจพอเพียงแก่เด็กนักเรียน และมีการจัดการเรียนการสอน รวมทั้งกิจกรรมเสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรม และแนวคิดเรื่องความพอเพียงภายในโรงเรียนอย่างต่อเนื่อง ด้วยเหตุผลเหล่านี้จึงเกิดเป็นโครงการประกวดโรงเรียนและนักเรียนดีเด่นด้านคุณธรรมและจริยธรรมขึ้น โดยได้รับความร่วมมืออย่างดีจากกระทรวงศึกษาธิการ โดยสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) ซึ่งเป็นหน่วยงานที่มีหน้าที่รับผิดชอบด้านนี้โดยตรง 

นอกจากผู้แทนจากสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา และคณะกรรมการกลุ่มสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาแล้ว ก็ยังมีผู้แทนจากธนาคารออมสิน ผู้แทนศาสนา ผู้ทรงคุณวุฒิ และสื่อมวลชนในพื้นที่ เข้าร่วมเป็นกรรมการคัดเลือก ส่วนคณะกรรมการอำนวยการ ประกอบด้วย ผู้บริหารจากกระทรวงศึกษาธิการ สพฐ. และธนาคารออมสิน

การคัดเลือกโรงเรียนดีเด่น จะมีด้วยกัน 3 รอบ

• รอบแรก สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาแต่ละแห่งจะทำการคัดเลือกโรงเรียน 1 แห่ง และนักเรียน 1 คน ซึ่งจะมีโรงเรียนที่ผ่านรอบนี้รวม 178 แห่ง และนักเรียน 178 คน
• รอบสอง คณะกรรมการกลุ่มสำนักงานพื้นที่การศึกษา ซึ่งเป็นคณะกรรมการระดับภาค มีจำนวน 18 กลุ่ม ร่วมกันคัดเลือกให้เหลือโรงเรียนที่ผ่านเข้ารอบ 56 แห่ง และคัดเลือกนักเรียนให้เหลือ 95 คน
• รอบตัดสิน คณะกรรมการอำนวยการ พิจารณาคัดเลือกโรงเรียนดีเด่นจำนวน 38 แห่ง และนักเรียนดีเด่นจำนวน 80 คน

การคัดเลือกในแต่ละรอบ คณะกรรมการจะใช้วิธีพิจารณาจากเอกสารการสมัคร การสัมภาษณ์ และการลงพื้นที่ตรวจเยี่ยม

การประกวดโรงเรียนและนักเรียนที่มีผลงานดีเด่นด้านคุณธรรมและจริยธรรม โดยจะมีการจัดประกวดเป็นประจำทุกปี รวมระยะเวลา 10 ปี ซึ่งในแต่ละปีจะมีการมอบรางวัลแก่โรงเรียนที่ได้รับการคัดเลือกจำนวน 38 แห่ง และนักเรียนจำนวน 80 คน รวมตลอดทั้งโครงการจะมีโรงเรียนดีเด่นจำนวน 380 แห่ง และมีนักเรียนที่สามารถเป็นตัวอย่างด้านคุณธรรม จริยธรรม และการน้อมนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ดำเนินชีวิตจำนวน 800 คน 

พิจารณาจากหลักเกณฑ์ด้านลักษณะทั่วไปของโรงเรียนในการส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมและหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เช่น การจัดกิจกรรมการเรียนการสอน การพัฒนาบุคลากร การจัดสภาพแวดล้อมภายในโรงเรียน และการมีส่วนร่วมกับชุมชน ซึ่งจะให้น้ำหนักในส่วนนี้ร้อยละ 60 ส่วนคะแนนที่เหลืออีกร้อยละ 40 พิจารณาจากผลงานหรือกิจกรรมด้านคุณธรรมและจริยธรรมที่เป็นรูปธรรม

ธนาคารออมสินต้องการกระจายโอกาสไปให้โรงเรียนและเด็กจำนวนมากที่สุด และจำนวนเงินรางวัลที่มอบให้ถือเป็นตัวเลขที่ไม่น้อย ถ้าโรงเรียนและเด็กมีการบริหารจัดการเงินที่ดี ก็เชื่อว่าจะสามารถใช้ทุนนี้เพื่อการศึกษาได้หลายปีทีเดียว เพราะฉะนั้น ในการพิจารณาทุน เราจึงจะพิจารณาโรงเรียนและเด็กที่ไม่ได้รับทุนการศึกษาประเภทนี้ในช่วงระยะเวลา 2 ปีที่ผ่านมา

สามารถขอใบสมัคร และเอกสารรายละเอียดของโครงการฯ ได้ที่สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา ทุกแห่ง หรือสามารถเข้าไปดาวน์โหลดได้จากเว็บไซต์ของ สพฐ.  และเว็บไซต์ของธนาคารออมสิน 
เมื่อกรอกใบสมัครแล้ว โรงเรียนและนักเรียนจะต้องนำส่งใบสมัคร พร้อมรายงานที่เขียนถึงผลงานด้านคุณธรรมและจริยธรรม ความยาวไม่เกิน 20 หน้ากระดาษ A4 โดยสามารถส่งได้ที่สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาที่โรงเรียนตั้งอยู่ 
หากมีข้อสงสัย หรือต้องการทราบรายละเอียดเพิ่มเติม สามารถสอบถามได้ที่ สพฐ. โทร. 02-288-5526-7 หรือธนาคารออมสินทุกสาขา โทร. 1115

• โรงเรียนจะได้รับเงินสนับสนุนการดำเนินกิจกรรมแห่งละ 100,000 บาท พร้อมเกียรติบัตรประกาศเกียรติคุณ 
• นักเรียนจะได้รับเงินเป็นทุนการศึกษา คนละ 40,000 บาท พร้อมเกียรติบัตรประกาศเกียรติคุณ